“Een kleine filosofie van de humor” door de Zwitserse filosoof Yves Bossart neemt ons mee op een even reis door de wereld van de humor.
Volgens Ludwig Wittgenstein is humor geen stemming, maar een heuse levenshouding.
Humor ontregelt én stelt ons in staat om enige afstand te nemen en zaken ter discussie te stellen.
Umberto Eco stelt dat lachen de ‘kunst van het vernietigen van angst is’
De grap kan beschouwd worden als een uitlaatklep.
Evenzeer wijst zij vaak op contrasten en tegenstrijdigheden die zich voordoen in ons eigen tragikomische leven.
De mens lijdt zo veel dat hij de lach uiteindelijk wel moest uitvinden’, schertste Friedrich Nietzsche
Ook kan een spontaan lachsalvo een uitdrukking zijn van een gevoel van superioriteits, zeker wanneer we anderen zien falen of mislukken.
‘Alleen wie om zichzelf en zijn opvattingen kan lachen, blijft in zijn denken afstandelijk, onafhankelijk, plooibaar, speels en vrij van angst.’
Eens goed lachen, zal iedere gelotoloog of humorwetenschapper je kunnen uitleggen, is het beste middel om je te ontdoen van zorgen en lichamelijke kwalen. Het reduceert stress, versterkt het immuunsysteem, stimuleert de bloedsomloop, verlicht pijn en tempert woede. Een minuut lachen is even verfrissend als drie kwartier ontspanningsoefeningen doen. Als je je humor goed gebruikt, en dus niet om de haverklap je gezelschap in het gezicht uitlacht, is het bovendien het perfecte middel om de sociale cohesie te vergroten. Daarom lachen niet alleen apen tijdens het spelen, maar ook ratten, al doen ze dat met zo’n hoog stemmetje dat wij het niet kunnen horen.
‘De satiricus is een gekrenkte idealist: hij wil dat de wereld goed is, maar ze is slecht, en nu gaat hij tegen het slechte tekeer.’
Kurt Tucholsky
Tijdens de middeleeuwen mocht de hofnar de vorst belachelijk maken. Het geeft aan dat geestigheid een wapen tegen de macht kan zijn.
“Humor is een van de scherpste wapens tegen mensen die angst proberen te zaaien, tegen alles wat serieus, verheven of heilig is.”
In ieder lachen zit een beetje inzicht,
in elke ‘haha’ een ‘aha’
Tezelfdertijd kan bijvoorbeeld satire ons “bevrijden van vooringenomenheid, fanatisme en dogmatisme”.
Lachen is geen handeling. Het gebeurt
Er zijn vier verschillende theorieën waarom we lachen,
(1) om ons superieur te voelen ten opzichte van anderen,
(2) omdat we geconfronteerd worden met incongruenties in het leven,
(3) omdat onze stijfheid in conflict komt met de dynamische eisen van de wereld en
(4) omdat humor een uitlaatklep is die ons bevrijdt van het dwingende Freudiaanse realiteitsprincipe. ( Freud ziet lachen als een vorm van ‘inspanningsbesparing’. Je ontloopt daarmee innerlijke censuur, of moeilijke gevoelens, of de inspanning van het denken.)
Ze zijn uiteindelijk alle vier een beetje waar, aldus Bossart.
‘Dit zijn mijn principes, en als ze u niet bevallen, heb ik ook nog andere.’
Groucho Marx
‘Humor is de vreugde die de wereld heeft overwonnen’
Soren Kierkegaard
Surtil : 