De Wilde Ziel – Leven met de natuur als leraar: herontdek je wilde kant.
Craig Foster, 2025 (origilele titel: “Amphibious Soul”)
We zaten op een rots en ik vertelde Tom verhalen over mijn jeugd, over onze houten bungalow en over de nacht van de grote overstroming. Ik vertelde hem over het flesje met brieven en buitenlands geld dat was aangespoeld en over de brief die mijn ouders jaren later hadden ontvangen. Die was afkomstig van een stel dat hen bedankte omdat ze de brieven op de post hadden gedaan en uitlegde dat ze het flesje van hun schip hadden gegooid toen dat niet had kunnen aanmeren.
Het flesje dat Tom en ik die dag hadden gevonden was zowel een toevluchtsoord als een val. Het deed me denken aan de ziel, die zich ook veilig voelt in de kleine wereld van het ego, waar hij ogenschijnlijk tegen het grote existentiële onbekende wordt beschermd.
In onze tamme wereld stellen we de verkeerde prioriteiten en hechten we te veel belang aan het strelen van ons ego. In de wilde wereld is het ene individu niet belangrijker dan het andere. Wanneer een San-jager na de jacht in het dorp komt met een groot dier waar het hele dorp van kan eten, wordt hij door zijn stamgenoten geplaagd: ‘Vanwaar al die moeite? Wat moeten we met die zak met ouwe botten?’ Dat doen ze omdat ze weten dat het ego iets gevaarlijks is. Na duizenden jaren zijn ze zich ervan bewust dat er jaloezie, nijd en hebzucht ontstaan wanneer het ene individu boven het andere wordt verheven. En wanneer onze ego’s en verlangens te groot worden in de tamme wereld beginnen we met elkaar te vechten en verslinden we ons eigen huis, onze Moeder, onze omgeving.
Net als veel ouders maak ik me zorgen om de toekomst van mijn kinderen.
De spoorzoekersgeest stelt vragen, die door de wilde natuur worden beantwoord wanneer we geduldig zijn en logisch nadenken.
Toen ik aan het filmen was in de Kalahari was ik ook getuige van zoiets. Op een dag zagen we een groep jonge jagers die zich voor bereidde op de jacht. Hun honden sprongen opgewonden om hen heen en wilden maar al te graag een geurspoor vinden. Mijn San-mentor !Nqate zei tegen mij: ‘Zie je die jonge mensen? Zie je dat ze honden gebruiken bij het spoorzoeken? Je moet je spoorzoekersvaardigheden niet in gevaar laten brengen door de hondenneus.’
Bij de San was het ondertussen steeds gewoner om met honden te jagen, maar juist daarom weigerden sommige meesterspoorzoekers ze te gebruiken.
Daardoor leerde ik dat gereedschappen en hulpmiddelen misschien best handig zijn, maar dat ze ook ten koste kunnen gaan van je eigen inzichten en vaardigheden wanneer je er te veel op vertrouwt.
Maar Brian [Thams Swimme] ziet dingen op een andere manier. In Cosmogenesis vertelt hij hoe zijn mentor, Thomas Berry – een katholieke priester, theoloog, cultuurhistoricus en een groot pleitbezorger van natuurbescherming – de unieke rol van de mens in het universum zag:
Uit de vroege aarde in de vorm van magma ontstonden de atmosfeer en de oceanen. Na nog een miljard jaar evolutie ontstond de biosfeer met haar fantastische diversiteit aan levensvormen uit de oceanen, mineralen en het zonlicht. [ … ] En door dit complexe netwerk van verbindingen leert de aarde zichzelf nu, door Homo sapiens, kennen. Dat is de reden waarom we hier zijn.
Tijdens mijn tijd in een township werd ik er op wrede wijze aan herinnerd dat de minderheid alleen privileges heeft doordat een grote meerderheid wordt onderdrukt.
Het is niet altijd duidelijk hoe het verder moet met de wilde ziel die zich betrokken voelt bij alle levende wezens op deze planeet.
We kunnen niet zomaar in een tijdmachine stappen om het kolonialisme en de landbouw- en industriële revolutie over te doen en de zaken wat verstandiger en eerlijker aan te pakken. En we kunnen ook niet allemaal de wildernis in trekken, omdat er gewoon niet genoeg wildernis meer is.
Spelen in de natuur
Wanneer we in de natuur spelen, herleeft onze kindergeest en herinneren we ons weer dat we in geestelijk opzicht zowel volwassen als kind zijn en dat we worden omringd door wonderen.
Als volwassenen zijn we gestrest omdat we bepaalde dingen willen bereiken of ons op een bepaalde manier moeten gedragen en daardoor zijn we minder nieuwsgierig en verwonderd, terwijl die nieuwsgierigheid en verwondering juist vrij normaal zijn bij kinderen, zowel menselijke als dierlijke. De verantwoordelijkheden die niet uit vreugde voortkomen, maar uit angst en verwachtingen, staan onze wildheid in de weg. Maar wanneer we spontaan in de natuur spelen, kunnen we gemakkelijk aan de tamme wereld ontkomen.
Een gevoel van verwondering
We kunnen allemaal een speelsere band met de natuur ontwikkelen, bijvoorbeeld door blaadjes of gladde steentjes te verzamelen en daar kunstwerken van te maken of door te kijken naar een eekhoorn die halsbrekende toeren uithaalt voor het raam. Het lijkt op het eerste gezicht misschien niet logisch, maar hoe meer tijd je doorbrengt in de wilde natuur, hoe meer je gevoel van verwondering opnieuw zal ontwaken. Waar je vroeger alleen een gebroken tak zag, zie je nu een stuk gereedschap waarmee je kunt graven. Een dagelijkse wandeling die vroeger als verplichte lichaamsbeweging voelde, wordt een noodzakelijke ontsnapping uit de tamme wereld van de verwachtingen en verantwoordelijkheden.
Surtil : 